Republican News · Thursday 4 September 1997

[An Phoblacht]

Go hifreann nó Antigua!

Maireann Charles Trevelyan in Whitehall i gcónaí. Is léir sin ón gcaoi a bhfuil Londain ag caitheamh le haothú Montserrat. Tá sé spéisiúil mar a d'imigh an focal ar Clare Short nuair a dúirt sí: ``It will be golden elephants next'' agus í ag tagairt d'éileamh mhuintir Montserrat go n-íocfaí cúiteamh réadúil leo agus iad ag teicheadh ó bhrúchadh Bholcán Chnoic Soufiere. Is deacair dom a chreidiúint gur ó Nic an Gheairr féin a tháinig an rá díspeagúil sin sa chéad áit. Tá blas macalla comhairleora ar an nath: ``Yes Minister, these chappies are such ingrates.''

Tá tromlach na chappies míbhuíocha seo ina gcónaí le seachtainí anuas in áitribh phlódaithe éigeandála. Scriosadh a dtithe agus d'imigh pé fostaíocht a bhí acu le fáb. Teastaíonn ón Oifig Ghnóthaí Eachtracha i Londain go dtréigfidis an t-oileán. Tá an chuma ar an scéal go mb'fhearr lena máistrí nach bhfillfidis go deo. ``Go hifreann nó Antigua,'' d'fhéadfá a rá. Is comhartha sóirt é ar pholasaí Whitehall na suimeanna suaracha aslonnaithe atáthar á dtairiscint do na daoine.

Níl aon bhealach go bhféadfadh teaghlaigh nó daoine aonair iad féin a chothú go ceann leathbhliana taobh amu8igh den oileán agus ansin filleadh ar na stipinní tanaí úd. Agus bhí sé d'éadan ag Oifig Ghnóthaí Eachtracha Shasana cosaint a dhéanamh ar a suaraí agus atá na deontais ar an mbonn go raibh siad bunaithe ar chaighdeán maireachtála Montserrat.

Go dtí an deireadh seachtaine ní raibh ach £41m (stg) caite ag rialtas Shasana ar obair fhóirthinte in Montserrat. Cuir é sin i gcomparáid leis an £700 miliún (stg) (luach stairiúil) a caitheadh i 1982 ar Chogadh na Malvinas ar mhaithe le glóir Thatcher. Ní hamháin sin ach tá an chuid is mó den £41m á chaitheamh ar chúrsaí riaracháin agus iostas do na riarthóirí.

Ní haon ionadh é nach raibh ach dornán beag daoine sásta imeacht ón oileán ar an HMS Liverpool a chuir na Sasanaigh ar fáil leis na daoine a aslonnú. Go deimhin bhí níos mó daoine ar an mbád farantóireachta tráchtála go hAntigua gach lá an tseachtain seo caite ná mar a d'imigh saor in aisce ar an long chogaidh. Is léiriú é sin ar an ndrochmheas atá ag Montserraigh ar an gcéapar gurbh fhearr leo a dtáillí féin a íoc.

Tá níos mó ná fearg faoi shuarrachas na liúntas i gceist sa drogall atá ar na hoileániagh bogadh. Teastaíonn uathu greim a choinneáil ar a dtír bheag féin. I gcás go mbeadh orthu imeacht ba mhaith leo barántas a fháil go bhféadfaidis filleadh nuair a bheas an t-aothú thart. Tugadh a sinsir, idir Eireannaigh agus Afracaigh, go Monserrat ina ndaoir an chéad lá. Ba in aimsir Chromail a seoladh na daoir Eirenanacha siar go Muir Chairib. B'in an t-aon uair sa nua-stair, go bhfios dom, a rinneadh daoir airnéise d'Eireannagh (seachas dornán a ghabh foghlaithe mara faoi mar a tharla i gcás fhoireann an Ouzel). Sin is cúis leis an líon mór de shloinnte Eirennacha i measc na n-oileánach agus na logainmneacha ar nós Kinsale, sráidbhaile atá anois faoi luaithreamhán an bholcáin.

Tá muintir an oileáin ar an eolas go maith faoina n-oidhreacht Eireannach. Is í an tseomróg sainchomhartha Montserrat i gcónaí agus is é Lá Féile Pádraig an lá saoirse náisiúnta. B'in toisc gur éirigh na daoir amach in éadan na dtiarnaí talún ar an lá sin tráth san 18ú haois.

Tá an dá thuairim ann i measc mhaorlaithe Whitehall faoi iarsmaí beaga den impireacht ar nós Montserrat. Táthar ann i gcónaí a dtaitníonn an mór is fiú Giolbartach leo (gobharnóirí faoi chleithí ostraise etc) ach tá siad faoi bhrú ó na nua-aimsearóirí a shíleann nach fiú an trioblóid a thuilleadh na spleáchríocha céanna. (Ná ceap gur idirnáisiúnachas nó flosc mór chun fuascailte atá á ngriogadh siúd!) Sin atá taobh thiar den athbhreithniú atá ordaithe ag Robin Cook ar stádas na gcríocha sin.

B'fhéidir go dtiocfaidh maitheas éigin fós as an tubaiste atá á fulaingt ag ár muintir ghaoil in Montserrat.

Le Colm de Faoite


Contents Page for this Issue
Reply to: Republican News