Bhí náisiúnachas an Phiarsaigh forásach
Ba dhrochbhliain í 1998 do na scrábálaithe ar gléas troda in
aghaidh na fuascailte dóibh athcheartú na staire. Sáraíodh iad
thuaidh agus theas,thoir agus thiar agus comóradh á dhéanamh ar
1798.
Ar feadh i bhfad ba é Pádraig Mac Piarais bete noir na
nAthcheartaitheoirí. Ba leor a ainm a bheith luaite le go
dtosóidís ag cur cúr lena mbéil. Scaip siad tuairisc ar an
bPiarsach a bhí chomh bréagach sin go bhfuil béaloideas tar éis
fás thart timpeall ar a chuimhne atá bun os cionn leis an
bhfírinne.
Is fuath leo Pádraig Mac Piarais mar ba náisiúnaí gan náire é.
Bíodh an fheamainn acu! Ní call do dhuine ar bith leithscéal a
ghabháil as náisiúnachas Mhic Phiarais. Ghríosaigh sé náisiún
beag i dtreo féinchinniúna agus fuascailte. Sheas sé an fód in
aghaidh taoide an bhladhmainn fhuilchíochraigh nuair a seoladh an
Cogadh Mór impiriúil.
Bhí náisiúnachas an Phiarsaigh leathan, cuimsitheach agus
uile-áiritheach. Ní raibh aon bhá aige leosan i ngluaiseacht na
Gaeilge a raibh tuiscint chúng eitníoch sheicteach acu ar an
náisiúntacht, leithéid D.P. Moran, mar shampla.
Dúirt Pádraig Mac Piarais:
``I challenge again the Irish psychology of the man who sets up
the Gael and the Palesman as opposing forces, with conflicting
outlooks. We are all Irish... he who would segregate Irish
history and Irish men into two sections - Irish-speaking and
English-speaking - is not helping towards achieving Ireland a
Nation.''
Ba dhaonlathaí go smior é an Piarsach. Bhéimigh sé an oidhreacht
dhaonlathach sa traidisiún náisiúnaíoch. Thacaigh sé leis an
Lorcánach i 1913. I bhfad siar bhí sé ag éileamh comhchearta do
mhná ag tráth nuair ba ábhar grinn a leithéid i measc na bhfear i
gcoitinne, náisiúnaithe san áireamh. Agus é ina eagarthóir ar An
Claidheamh Soluis bhí sé i mbun feachtais le go mbeadh mná ar
chomhchéim le fir in Ollscoil na hÉireann nach raibh bunaithe
fós. Sin gleic nach bhfuil thart go fóill féin.
Bhí Pádraig Mac Piarais ina smaointeoir oideachais den scoth. ``A
significant Irish educationalist,'' a thugann an Dr Séamas O
Buachalla air i leabhar den teideal céanna. Leagan amach bunaithe
ar shaoirse a bhí aige, saoirse don scoil, saoirse don mhúinteoir
agus saoirse don dalta.
Ba cheannródaí é i gcúrsaí litríochta. Sheol sé an gearrscéal sa
Ghaeilge (in ainneoin freasúra ó dhaoine nár shíl gur ``oir'' an
fhoirm don teanga). Dar le Máirtín O Cadhain, léirmheastóir thar
a bheith dian, ní raibh ach triúr fíorscríbhneoir sa Ghaeilge sa
chéad leath den 20ú haois, Pádraig O Conaire, Seosamh Mac Grianna
agus Pádraig Mac Piarais.
Agus ba thráchtaire polaitiúil an-ghéarchúiseach é an Piarsach.
Scríobh sé an méid seo leanas i Samhain 1913:
``...it has become clear within the last few years that the
Orangeman is no more loyal to England than we are. He wants the
Union because he imagines that it secures his prosperity; but he
is ready to fire on the Union flag the moment it threatens his
prosperity. The position is perfectly plain and understandable.
Foolish notions of loyalty to England being eliminated it is a
matter for business-like negotiation. A Nationalist mission to
North-East Ulster would possibly effect some good. The case might
be put thus: Hitherto England has governed Ireland through the
Orange Lodges; she now proposes to govern Ireland through the
A.O.H. You object: so do we. Why not unite and get rid of the
English? They are the real difficulty; their presence here the
real incongruity.''
Colm de Faoite
![[An Phoblacht]](http://republican-news.org/graphics/title_gifs/aprn.gif)