19 gCúis Maith
Is aisteach an abairt ach is féidir a rá gur éirigh
leis an chéad bhuaiteoir san fhóthoghchán i dTuaisceart
Bhaile Átha Cliath cupla lá sula raibh an toghchán ná
an comhaireamh vótaí thart fiú. Nuair a thangthas ar
réiteach do stailc na láimhseoirí bagáiste Ryanair, bhí
deireadh le cúis amháin de na cúiseanna maithe éagsúla
(agus iomadúla) ar ar throideadh an fóthoghchán sa
Dáilcheantar. Agus gan amhras troideadh an dá
fhothoghchán seo ar `chúiseanna'. Bhí ar an laghad trí
abhar a bhain le haerfortanna san fheachtas, agus ar
ndóigh bhain peire acu siúd leis an toghchán in
Oirthear Luimnigh chomh maith, agus ar an bhonn céanna,
nó tá Aerfort an tSionna chomh tábhachtach leis an
tsaol ansin agus atá aerfort BÁC do mhuintir
Thuaisceart Bhaile Átha Cliath. Tá cuid mhaith de
lucht vótála Tuaisceart Bhaile Átha Cliath fostaithe
san aerfort, nó,i bhfocal eile, tá furmhór na
n-oibrithe san aerfort ina gcónaí sa Dáilcheantar.
Cruthaíonn taithí na n-oibrithe gur féidir le níos lú
ná daichead duine rialtóirí aerfoirt a chreathadh, gan
tracht ar rialtas tíre. Ach an dtarlódh a leithéid
taobh amuigh de thréimhse fothoghcháin?
Tá an dá chúis ghearáin eile ag fanacht ar réiteach
fós, `sin iad díolachán Team Air Lingus agus deireadh
ré an `saor ó dhleacht', agus bhí an dhá chúis seo ard
go leor ar chlár oibre furmhór na n-iarrthóirí. Ní
hionann sin agus a rá go ndéanfaidh na vótóirí a
gcinniúintí deireannacha ar na ceisteanna seo, ach tá
siad ina gcuid den phróiséas méadaithe a imríonn
tionchar ar thoradh. Agus is cuma má thosaíonn
iarrthóir mar an t-éan corr ag clamhsan faoin chúis seo
ná an chúis sin tiontaíonn na h-iarrthóirí go léir ar
na `fadhbanna' céanna i rith an fheachtais. Is ar
scath a chéile a mhaireas na hiarrthóirí toghchána,
agus ós rud é gur polaitíocht áitiúl na polaitíochtaí
uile, is amadán an t-iarrthóir nach dtabharann aire do
gach fadhb - fiú má's cuma sa tsioc leis nó lei faoi.
San fheachtas seo bhí 19 iarrthóir i dTuaisceart Bhaile
Átha Cliath, dhá thrian díobh siúd nár bhain le páirtí
mór. I nDáilcheantar nach bhfuil aon srúth
eacnamaíochta ar leith ann is féidir a rá go mbaineann
iascaireacht, eitilt, an fheirmeoireacht agus
turasóireacht leis an cheantar. Tá saibhreas ann, ach
tá fadhbanna le drugaí ag fás ann chomh maith. B'í cúis
an toghcháin ná gur éirigh le Ray Burke as oifig nuair
a fiosraíodh abhar áirithe a bhain leis agus a bhain
leis an phróiséas pleanála. Mar gheall ar seo bhí
creidmheas polaitiúil ina shlat tomhais do go leor
daoine i rith an fheachtais, agus ó tharla Ray Burke
bheith ina Aire Gnothaí Eachtrannaí, ní raibh ceist an
Tuaiscirt i bhfad ón toghchán ach an oiread. Bhí
iarrthóirí ann a rinne gearáin faoi tollan nua a
déanfadh freastal ar Chaladh Átha Cliath, iarrthóir a
throid cás na ndaoine atá ag ceannacht tí don chéad
uair, iarrthóir ag iarraidh go gcríochnófaí an
Motarbhealach M1, iarrthóirí in aghaidh an Líonadh
Talúin i mBaile Aola, iarrthóir a sheasfadh le `luach
an teaghlaigh' agus araile. Bhí an ciorcas seo go léir
ina Pot Pourri ceart d'fhadhbanna agus d'abhar argóna
le linn an chanbhais, blas de i gceanntar amháin, blas
eile i gceantar eile agus mar sin de.
Níl aon rud cinnte i dtoghchán, agus cé go bhfuil na
suirbhétha ag maíomh go mbuafaidh Páirtí an Lucht Oibre
an dhá fhóthoghchán tá an iomarca cúntas agus
athchuntas agus aistriú vótaí an dara, triú agus
roghanna eile sula mbeidh buaiteoirí tofa. Cé fios
nach mbeidh cás cúirte eile an uair seo, ní rud nua é i
saol polaitiíochtaí na hÉireann.. agus go deimhin bhí
cás cúirte cheanna féin san fhóthoghchán seo nuair a
chuir Clare Daly an dlí ar an Fingal Independent as
ucht líomhaint gur dhúirt sí nach raibh seans aici an
toghchán a bhuachaint agus ag lua gur chomhairligh sí
dá lucht leanúna an dara rogha a thabhairt don Lucht
Oibre.
Bhí mé ag eisteacht le Jim Tuney, seanfhondúir Fhianna
Fáil agus ainmhí polaitiúil le blianta fada, agus é ag
labhairt ar RnaG an tseachtain sna laethanta sular
chríochnaigh an fheachtais. Cuiredh ceist air an raibh
sé dóchasach go mbuafadh iarrthóir Fhianna Fáil agus
d'inis sé do Mhaire Ní Gadhra go raibh sé chomh cinnte
den toradh go raibh sé chun a nós gan geall a chur ar
thoghcháin a bhriseadh an uair seo agus cupla punt a
chur ar an iarrthóir Fianna Fáil, Kennedy. Dá mbeadh an
muinín sin ag na páirtithe agus iarrthóirí go léir
bheadh an geallghlacadóirí i bhfad Éireann níos
saibhre. Nó níl ach iarrthóir amháin a bhuann i
dtoghchán. `Sé an cleas is cliste anois ag na
hiarrthóirí a chaillfeas, go háirithe i bhfothoghchán,
ná bua a bhaint dá gcúiseanna sula gcaitear vóta, sula
dtosaíonn an comhaireamh féin in aon chor!
Réitímis do thurnamh na Ríochta Aontaithe!
Is iontach mar a dhéanann gluaiseachtaí staire dul chun
cinn mall ar scála beag bídeach, i ngan fhios beagnach,
go dtí go bpléascann siad ar an saol mór ar nós maidhm
thalún ag brúchtaíl anuas. Is amhlaidh don náisiúnachas
sna tíortha Ceilteacha eile.
Le déanaí sheol Brian Stowell, a bhíodh ina Oifigeach
Teanga ag Rialtas Mhanann, eagrán speisialta, uimhir
100, de Carn, iris an Chonartha Cheiltigh. Eagrán é seo
a mbeidh úsáid á baint as go ceann i bhfad mar fhoinse
eolais ó tá ann sraith altanna ina bhfuil achoimre ar
dhul chun cinn na ngluaiseachtaí náisiúnta polaitiúla
sa sé thír Cheilteach le scór bliain anuas.
Maidhm gan aon agó a bhí ann nuair a vótáil muintir na
hAlban Tha! Tha! Aye! Aye! Yes! Yes! ar 11 Meán Fómhair
anuraidh. Bhí 74% ar son parlaimint Albanach a bheith
ann, an chéad pharlaimint Albanach le beagnach 300
bliain, dá lochtaí í. Tráth dá raibh scríobh John
Steinbeck chuig Jacqueline Kennedy: ``You talked of
Scotland as a lost cause and that is not true. Scotland
is an unwon cause.''
Agus is cúis í a bhainfear amach, agus go luath san 21ú
haois. Cuirfidh féinrialtas na hAlban athrú ó bhonn ar
pholaitíocht na hÉireann, ar Shasana agus ar iarthar na
hEorpa. Anois an t-am le réiteach fá choinne an tsaoil
nua a bheas ann tar éis titim ó chéile na Ríochta
Aontaithe.
Ní dhearna an reifreann sa Bhreatain Bheag ar 18 Meán
Fómhair maitheas don bhrú fola. Bhí 50.3% i bhfabhar
comhthionóil Bhreatnaigh. Dá mba é an 49.7% a bheadh ar
an taobh sin ba thubaiste stairiúil é. Vótáil an Bro
Gymraeg ``Ie'' (taobh amuigh de líon nach beag
d'inimirceoirí Sasanacha a thacaíonn leis na Tóraithe)
faoi mar ba dhual di agus bhí an vóta ``Na'' chun tosaigh
i gceanair ghallda an oirthir faoi mar a bhí tuartha.
D'fhéadfadh gleannta an deiscirt dul treo ar bith. Sin
iad na ceantair leasuirbeacha (ceantair Bhéarla den
chuid is mó anois) a cruthaíodh ag an mianadóireacht
san aois seo caite, ceantair atá scriosta ag an
dífhostaíocht agus a maireann traidisiún laídir den
eite chlé iontu. Sheas siad an fód in aghaidh na
bolscaireachta frithnáisiúnta agus ba é a vóta siúd a
chinntigh an toradh. Ba é an toradh sin gur fhógair
tromlach na mBreatnach gur náisiún iad.
Tá torthaí na reifreann in Albain agus sa Bhreatain
Bheag tar éis dlús a chur le héileamh na gCornach ar
chomhthionól dá gcuid féin. Tugann an ceathrar feisire
de chuid na nDaonlathaithe Liobrálacha tacaíocht don
éileamh sin. Anuraidh bhailigh na mílte daoine le
chéile le comóradh a dhéanamh ar Éirí Amach 1497. Ar an
ócáid sin foilsíodh forógra ag lorg aitheantais do
riachtanais ar leith an Choirn. Faoi láthair tá
feachtas ar bun ar son áisíneacht fhorbartha Chornach,
Ollscoile Cornaí agus maoiniú cothrom don tír chomh
maith leis an bhfeachtas ar son comhthionóil.
Pobal Ceilteach amháin a bhfuil réimse féinrialtais acu
ar pháipéar is ea na Manannaigh. Faraor níl na
polaiteoirí Manannacha ag baint leas as na cumhachtaí
atá acu ar son a muintire. Is geall le mantra acu ``to
bring into line with the UK'' nuair a bhí reachtaíocht
nua á cur i láthair acu. Ní cuid den Ríocht Aontaithe é
Manainn ná den Aontas Eorpach ná fiú den Limistéar
Custaim níos leithne ach ní stopann sé sin Rialtas
Londan agus an Bhruiséil ó chur isteach ar chúrsaí an
oileáin.
Tá máistrí coilíneacha eile ag na Briotánaigh, an t-aon
náisiún Ceilteach ar an mór-roinn, agus tá gleic chun
saoirse ar siúl ansin chomh maith. In Carn 100 is ábhar
caointe é do Alan Heusaff nach bhfuil na páirtithe
náisiúnaíocha tar éis cur le chéile le haghaidh na
dtoghchán réigiúnacha an mhí seo.
Is í Pat Bridson, Manannach a bhfuil cónaí uirthi in
Éirinn, eagarthóir Carn. Tá Carn 100 (32 leathanach) ar
fáil ar £2 ó 33 Céide na Grianóige, Rath Cúil, Co
Bhaile Atha Cliath. De bhreis ar na suirbhétha ar staid
pholaitiúil na dtíortha tá cur síos ar a ngluaiseachtaí
teanga agus cnuasach spreagúil d'fhilíocht nua ag cuid
de na filí is mó i measc na gCeilteach. Orthusan tá
Biddy Jenkinson, Pádraig O Snodaigh, Liam Prút agus
Aongus Mac Neacaill.
Colm de Faoite
![[An Phoblacht]](http://republican-news.org/graphics/title_gifs/aprn.gif)