Dul chun cinn ag feachtas Uí Néill
Tá an-dul chun cinn á dhéanamh ag an feachtas Justice for
Diarmuid O Néill i Londain. Ag deireadh na míosa seo thart bhí
cruinniú acu i dTeach Phairlimint Westminster agus tá roinnt
feisirí phairliminte ag tacú leis an bhfeachtas.
Reachtáileadh an cruinniú ar an 23 Iúil agus bhí an feisire nua
de chuid Pairtí an Lucht Oibre do Hayes and Harlington, John
McDonnell, mar cathaoirleach. Fuair an cruinniú teachtaireachtaí
tacaíochta ó Jeremy Corbyn MP, Ken Livingstone MP, Michael
Mansfield QC, Bruce Kent, Arthur Scargill agus Kenneth Griffith.
Le déanaí d'fhoilsigh an feachtas cárta poist atá á chur chun an
Home Secretary Jack Straw ag daoine ar fud na Breataine agus ar
fud an domhain.
Ag obair ar an gcás chomh maith leis an bhfeachtas tá Amnesty
International agus British and Irish Human Rights Watch. Ardaíodh
an cás ag na Náisiúin Aontaithe. Beidh Tuairisceoir Speisialta na
NA ar `Summary and Arbitrary Executions' ag fiosrú an chás.
Maraíodh Diarmuid O Néill, a bhí ina Oglach de chuid Oglaigh na
hEireann, ina árasán i Londain ar an 23 Meán Fomhair 1996. Bhí sé
leis féin, gan airm, agus gan armlón san árasán nuair a tháinig
na póilíní timpeall an tí. Scaoileadh é gan rábhadh agus is léir
ó ghriangraf a foilsíodh sna nuachtáin ag an am go raibh sé ag
cur fola nuair a tharraing na póilíní é anuas an staighre agus
amach ón teach.
Chuir na póilíní scéal amach díreach tar éis an mharú go raibh
gunna aige agus gur scaoil sé urchar. B'shin a scéal a foilsíodh
an lá ina dhiaidh sin.
Tá seo ráite ag Ken Livingstone MP:
``The appalling picture published later that day suggestas that,
rather than being treated where he lay or removed on a stretcher
in order to receive appropriate medical attention, Diarmuid was
dragged down the steps of his home, his blood smeared on the
pavement... Press and police reports are shrouded in confusion
and contradiction, and I strongly endorse the comments of William
Schulz, Executive Director of Amnesty International USA, who
srote on 27 September last year that `nothing short of an
independent and impartial inquiry into the circumstances of Mr
O'Neill's death will suffice.''
tSean Bhean Bhocht
Fuair an bhean - agus an duine, má's fíor a deirtear - ba shine
sa domhan bás an tseachtain seo san Fhrainc nuair a d'éag Madame
Jeanne Calment ag aois 122 bhliain di. Duine aibí, gan amhras,
agus crónófar go mór í ag lucht an Guinness Book of Records ach
go háirithe. Beidh orthu dul amach anois agus seanduine críonna
íontach eile a aimsiú le lasair Jeanne Calment a thabhairt suas.
Nuair a fuair an tseanóir cáiliúil seo bás, scaoileadh an scéal
ar an phointe, nó ba nuacht é, deireadh ré i saol na haoise seo.
Agus chuir sé mé ag smaoineadh faoi sheanbhean eile atá go mór i
mbéal an phobail... bhuel, go mór i mbéal phobal na nuachtán cibé
scéal, an tseachtain seo. Tuairiscíodh go raibh Eilís, Máthair
na Banríona i Sasana 97 mbliain d'aois. Tuairiscíodh é sin, ach
ní mise a deirfeadh gur fior an scéal é in aon chor nó táimse den
tuairim go bhfuair an seanlady áirithe úd bás blianta ó shin agus
níl fagtha anois ach an mála láimhe.
Ceapadh an duine is maith leis é a smaoineadh gur maslóir mé ag
ionsaí ar sheanbhean gan chosaint nach ndearna pioc dochar
d'aoinne riamh ina saol, ach ní ionsaí atá ann. Níl mé ach ag
insint daoibh go gcreidim go bhfuil sí básaithe le tamall agus lá
éigin, amach anseo, nuair is gá, cluinfear an ráiteas oifigiúil
go bhfuil sí imithe go Corgiland mór sa spéir. Agus sé a ciallaim
nuair a deirim `nuair is gá' ná go bhfuil amanna níos féiliúnaí
ná amannta eile do dhaoine ríoga bás a fháil.
Cén luach é go bhfaighfeadh sí bás ar lá go bhfuil rath agus
toradh ar an eacnamaíocht? Nach gcuirfeadh sé sin díoma ar
dhaoine thall. Cén maith di bás a fháil ar laethanta nuair atá
aird na ndaoine gafa ag rudai eile... nach mbeadh sé i bhfad
Éireann - nó i bhfad Sasain fiú - níos fearr dá dtiocfadh tairbhe
éigin as a bás? Abair, dá mbeadh scannal mór i saol
polaitíochtaí na Sasana, nó dá mbeadh tubaiste mór nó dá mbeadh
cogadh ag teacht... cniotálfadh bás na seanmhnéa sin `náisiún' na
Briotaine le chéile. Firínne a rá bheadh níos mó feidhm ina bás
ná ina saol dá mbeadh an scéal láimhsithe sa dóigh cheart ag na
spindoctors. Le tonn tuile maothúcháin chomhbhroine, b'fhéidir
leis an rialtas thall rud ar bith a cheilt.
This is the BBC news. The Queen Mother died today. Unemployment
has reached 5 million. Cé acu an tubaiste?
Sin an tuige go gcreidim go bhfuair si bás blianta ó shin. Níl
ann anois ach ionadaí, máthair thacair na banríona. Tá sí marbh
agus níl na Sasanaigh ach ag fanacht ar an deis chuí leis an
scéal a bhriseadh. Pleánail bheartaíochta... `sin é ainm an
gameplan na laethanta seo agus le saol ná bás Mháthar Éilís níl
ann ach cuspóir stráitéise eile. má tá sí beo fós, cad chuige
nach mbíonn agallamh ann lei, agus deis aici insint do dhaoine
rún a fadsaoil? Deirfidh mé leat cad chuige...
tseachtain seo caite nuair a fuair Jeanne Calment bás
tuairiscíodh gur chreid sí gurb í cúis a fadsaoil-se ná `fíon
port agus íle olóige'. Ach cad a deirfeadh seanEilís dá mbeadh
seans ann leis an cheist chéanna a chuir, tuige a fadsaoil-se?
Cad eile ach .... gin, cinniúint pholaitiúil, agus go leor leor
formaldahyde!
Armoured Cars and Tanks and Dunnes
Níorbh aon ionadh e a fháil amach go raibh léinte a ndéanamh do
Dunnes Stores i monarcha mhíleata de chuid dheachtóireact SLORC i
mBurma. Bhí Dunnes mar thaca le réimeas apartheid na hAfraice
Theas - ``armoured cars and tanks and Dunnes'' tráth a raibh gach
duine sibhialta ina éadan. Chaith Ben Croi na Feile agus Margaret
Bean nd dTri mBó go barbartha leis na daoine óga cróga a
dhiúltaigh earraí ón réimeas sin a laimhseáil. Ina dhiaidh sin
agus uile bhi Cathal O hEochaidh, Alan Dukes agus Dick Spring
sásta caidreamh a dhéanamh leis an mbeirt agus glacadh le
hairgead uathu.
Is dual do bhéascna ainmhorálta Dunnes go ndéanfaidís gnó le
SLORC, réimeas a choinníonn é féin i gcumhacht trí imeagla a
imirt go laethúil ar mhuintir Bhurma agus le tacaíocht
eacnamaíoch ón ``domhan saor''. Tagann 65% den tacaíocht airgid sin
o chomhlachtaí ola i Sasana, an Fhrainc, na Stáit Aontaithe agus
an tSeapáin. Le naoi mbliana anuas tá iomlán de IR£7.77 billiún
d'infheistiocht i mBurma faomhaithe ag comhlachtai ón taobh
amuigh. Le dáanaí bhi méadú mór infheistiochta ó thíortha ASEAN
(go háirithe Singeapor, an Mhalaesia agus an Teaslainn) in
earnáil na turasóireachta.
Cúpla seachtain ó shin ghlac ASEAN (comhaontas de thíortha na
hAise Thoir-Theas) le Burma/Myanmar mar bhall tar éis dóibh a
bheith ag iomrascáil len gcoinsias faoin gceist ar feadh i bhfad.
Tá baint dhíreach idir teacht chin cinn SLORC agus an chogaíocht
atá ar siúl leis an gcuid is fearr de 50 bliain anuas leis na
náisúin mhionlaigh i mBurma, na pobail Karen, Mon agus Shan ho
háirithe, a chur faoi chois. Bhí gealladh faoi thodhchaí Bhurma i
1947 agus é ar tháirseach an neamhspleachais. Ach bhí Seánín Buí
i mbun mioscaise mar is gnáth. Feallmharaíodh an ceannaire
náisiúnta Aung San, athair an duaiseora Nobel, Augn San Syy Kyi,
de thoradh comhcheilge a raibh Tóraithe Shasana taobh thiar de.
Bhíodar siúd ar a ndícheall neamhspleáchas Bhurma a chosc, le
lámh ládir agus beag beann ar dhlí dá mba ghá é.
Spreag siad náisiúin mhionlaigh le ionsuithe armtha a dhéanamh ar
na Burmain (an pobal móraimh) agus d'imight airm agus lón cogaidh
``ar iarraidh'' ó arm Shasana i mBurma agus thit siad isteach i
lámha naimhde Aung San. Bhí Aung San taghta ar chomhthuiscint
leis na mionlaigh agus bhí sé i mbun comhchainteanna leis an
bPríomh-Aire Sasanach Attlee maidir le haistriú seiochánta
cumhachta a réiteodh an bealach do shocrú daonlach.
In éagmais Aung San d'imigh cúrsaí i mBurma ó olc go holc tar éis
dóibh neamhspleachas a bhaint amamch i 1948. De dheasca na
cogaíochta inmheanaí múchadh tacaí dlí an daonlathais i ndiaidh a
chéile agus neartaíodh cumhachtaí an airm go dtí gur chuir coup
d'état an Ghinearáil Ne Win i 1962 deireadh le pé saoirse a bhí
fágtha.
O thús na 1990í i leith tá smacht glactha ag an arm ar gach gné
de shaol na tíre, fiontair eacnamaíocha san áireamh, agus rinne
siad iarracht pé ``sochaí shibhialta'' a bhí fágtha a mhúchadh. Tá
na mílte tar éis teicheadh as an tíre - tá 15,000 díobh sa
Téalainn amháin. Níl áireamh ar an méid príosúnach polaitiúla i
mBurma agus bíonn tuairiscí rialta faoi bhású gan triail.
Is maith an margadh é do dhíoltóirí arm na hEorpa a easpórtálann
a dtáirgí go Burma tríd an Phortaingéil agus an Pholainn in
ainneoin lar iarrachtaí ar smachtbhannaí a chur i bhfeidhm. Agus
tá soathar le ceannach ho han-saor sa mhargadh céanna (ar US $ 1
sa lá i monarchana áirithe). Is parthas é sin do leithéidí
Texaco, Total, Rothmans, Unocal agus, ar ndóigh, Dunnes Stores.
LE COLM DE FAOITE